Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – İkinci el araba piyasasında kesim değişimi ve boya üzere süreçler, arabaların fiyatını değerli biçimde etkiliyor. Türkiye’de birçok kişi bu süreçlerin araç fiyatlarını olumsuz etkilediğini düşünse de aslında bu bahis aslında dünyada biraz daha farklı. Süreç görmüş araçlar birçok Avrupa ülkesinde ‘yenilenmiş araç’ olarak görülüyor ve araçlar çok daha yüksek sayılara satılabiliyor. Pekala dünyada daha başkayken neden Türkiye’de tam zıddı yaşanıyor? Ankara Oto Galericileri Derneği ve Ankara Oto Galericileri Kooperatifi Lider Yardımcısı Hamza Avcı ile Milliyet Gazetesi Dış Haberler Müdürü ve Otomotiv Editörü Levent Köprülü‘ye sorduk.
‘KUSUR ÜZERE GÖSTERİP FİYAT KIRMAK İSTİYORLAR’
Değişen kesimi olan yahut boyalı olan araçların Avrupa başta olmak üzere dünyanın birçok noktasına kıymet kazandığını belirten Ankara Oto Galericileri Derneği ve Ankara Oto Galericileri Kooperatifi Lider Yardımcısı Hamza Avcı, değişen kesimler sebebiyle araçların fiyatının düşmesinin gerçek olmadığını söyleyerek şöyle devam etti:
“Yaklaşık 35 yıldır araba alıp satıyorum. Türkiye’de bu durumun evvelce beri devam eden bir anlayış olduğunu söyleyebilirim. Türkiye’de değişen modül yahut boya olması aracın fiyatını düşürüyor. Aslında bu yanlışsız bir anlayış değil. Zira araçta özgün değişen modül olması aracın yenilendiğini gösterir ve bu daha güzel bir durumdur. Ya da boyanan bir kesimi olan aracın çizikleri onarılmış demektir ve tekrar bu da âlâ bir durumdur.”
Yapılan değişimin araçların pahasını düşürmesinin en büyük sebebine ait, “Bence beşerler bunu bir kusur olarak gösterip fiyat kırmak istiyor, diğer bir sebebi olduğunu düşünmüyorum” diyen Avcı, şunu da ekledi: “Orijinal parça değişimi yahut boya üzere süreçler arabanın sürüşü ile ilgili bir sorun çıkarmıyor, kullanım ömrü ile ilgili bir kasvet yaratmıyor, aracın kullanım ömrünü düşürmüyor. Yani bunlar ziyanlı süreçler değiller tersine araç için faydalı süreçler.”
‘HERKESİN AÇIK VE ŞEFFAF OLMASI GEREKİYOR’
Araç alım ve satımlarında herkesin açık ve şeffaf olması gerektiğini söyleyen Avcı, “İnsanlara değişen modüllerin neden değiştiğini hakikat ve açık biçimde anlatırsanız esasen ikna oluyorlar. Lakin bunu gizlerseniz ve bu durum sonradan açığa çıkarsa beşerler da bu biçim durumlarda aracı almak istemiyor” dedi.
“Avrupa’da bu usul işlerde alıcılar almak istedikleri arabanın geçmişine, değişen kesimlerine ve gördüğü süreçlere açık biçimde ulaşabiliyorlar. Ülkemizde de bu durum yaygınlaştıkça aslında insanların mevzuya bakış açısı biraz değişmeye başladı diye düşünüyorum. Yani değişeni ve boyası olan araç kıymet kaybına uğrar algısı, yanlışsız anlatım ve şeffaflıkla yani karşılıklı inancın tesisiyle ortadan kalkacak bir fikir. Bunlar arttıkça bu algının da yavaş yavaş değişeceğini düşünüyorum.” – Hamza Avcı
‘ARKASINDA DAHA EVVEL YAŞANMIŞ TECRÜBELER VAR’
Milliyet Gazetesi Dış Haberler Müdürü ve Otomotiv Editörü Levent Köprülü, değişeni olan araçların uğradığı fiyat kaybının ardında ruhsal nedenler ve daha evvel yaşanmış tecrübeler olabileceğini lisana getirdi. Türkiye’de ‘Aracın özgünlüğü bozulmasın’ tarafında bir niyet olduğunu ve bu fikrin epey yaygın olduğunu söyleyen Köprülü, birçok kişinin mümkün olduğu kadar değişen modülü olmayan, fabrikadan çıktığı üzere duran araçlar istediğini belirterek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tüm bunların haricinde değişeni olan araçların büyük kazalar geçirdiğine yönelik bir fikir de var. Zira bunu bilemiyorsunuz. İkinci el satışlarda ağır kaza geçirmiş araçlar hatta pert halden döndürülmüş araçlar olabiliyor. Tüketiciler bunlarla karşılaştıkları için değişeni olan araçlardan mümkün olduğu kadar uzak durmaya çalışabiliyor. Aracın üzerinde çizikler olduğunda bunu olağan görebilen beşerler bu çiziklerin onarıldığı durumlarda araç üzerinde farklı halde düşünmeye başlayabiliyor.”
Değişen modüller ve boya uygulamalarının, aracın yaşına bağlı olarak ton farkı yarattığına da dikkat çeken Köprülü, “Bu durum aracın yaşına bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Yeni modül yahut yeni boyanan alan çok parlak dururken, aracın başka kısmı daha sönük görünüyor. Bu da alışılmış insanları ister istemez bir ölçü geriye itebiliyor. Bu sebeple değişim ve boya alıcılar tarafından fiyat kırmak için bir nedene dönüşebiliyor” sözlerini kullandı.
‘AVRUPA’DA İKİNCİ EL ARAÇLAR FARKLI ÜLKELERE GÖNDERİLİYOR’
Türkiye’de Avrupa’ya göre zıt tarafta gelişen algının vakit içinde değişmesinin sıkıntı olduğunu söyleyen Köprülü, “Bu durum hakkında konuşabilmek için birinci evvel araba piyasasındaki iniş-çıkışlara bakmak lazım. İnsanların alım gücü düşük olduğunda değişen ve boyalı araçlar fiyat kırmak için uygun hale geliyor” dedi. Yurt dışında ve bilhassa de Avrupa’da ikinci el aracın çok fazla satılan bir şey olmadığını söyleyen Köprülü, “Yurt dışında bilhassa de Avrupa’da ikinci el araç çok fazla satılan bir şey değil. İkinci el araçlar çoğunlukla farklı ülkelere gönderiliyor. Lakin enflasyonun da tesiriyle birlikte son periyotta Avrupa’da ikinci el araç satışları başladı” diye konuştu.
“Avrupa’da araçların tamirleri, kesim değişimleri yahut boyamaları çoğunlukla yetkili servisler tarafından yapılıyor. Bir de bununla birlikte Avrupa’da ikinci el araçların birçok kazalı olduğu için değil daha çok çürümeden kaynaklı sebeplerle yenileniyor.” – Levent Köprülü
‘KAZA YAPMA ORANIMIZ ÇOK FAZLA’
Türkiye’de kaza yapma oranımızın yüksek olduğunu hatırlatan Köprülü, “Başta trafik eğitimlerinin kâfi olmaması olmak üzere bu tabloya sebep olan birçok şey var. Biz biraz sabırsız bir milletiz ve çabucak her araçla sürat yapıyoruz ve araçları hırpalayacak halde kullanıyoruz. Bu sebeple Avrupa ve Türkiye ortasında değişen kesime yahut boyanmış araçların piyasasına yönelik bir karşılaştırma yapmanın çok mantıklı olacağını düşünmüyorum” dedi.
