Türkiye’nin en büyük online istihdam platformu Meslek.net’in, Curiocity araştırma şirketi ve YenidenBiz Derneği’nin iş birliğiyle gerçekleştirdiği ‘Çalışan Bayan ve Anne Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Araştırmanın sonuçlarına nazaran, her üç bayan ve anneden biri, şirketlerine yeni olağan sürecinde eksi not verdi. İş arkadaşlarıyla toplumsallaşmayı özleyen, fakat ofise tam vakitli dönüş fikrine de huzursuz yaklaşan bayanların çalışma hayatında karşılaştıkları en büyük zorluklar ise ağır çalışma temposu, iş ve özel yaşam/aile istikrarını kurulamaması ve fırsat eşitsizliği olarak sıralanıyor.
Kariyer.net, Curiocity ve YenidenBiz Derneği iş birliği ile yeni olağan sürecinde çalışan bayanların ve annelerin aile ve iş hayatında yaşadıkları zorluklara dikkat çeken ‘Çalışan Bayan ve Anne Araştırması’, 22-29 Aralık 2021 tarihleri ortasında 954 kişinin iştirakiyle gerçekleştirildi. Çalışan bayanların ve bilhassa annelerin, pandemi sonrasında değişen ömürleri ve kanıları hakkında çarpıcı datalar ortaya koyan araştırmanın sonuçları, Meslek.net Genel Müdürü Fatih Uysal, Curiocity kurucusu Fulya Durmuş ve YenidenBiz Derneği İdare Heyeti Lideri Hasret Yeşildere’nin katıldığı online bir basın toplantısıyla açıklandı.
Fatih Uysal: “Kadınların iş gücünden ayrılma oranı erkeklerin iki katı!”
Pandemi devrinde olduğu üzere post-pandemi periyodunda de çalışanların kimi zorluklar yaşamaya devam ettiğini söyleyen Meslek.net Genel Müdürü Fatih Uysal, konutta ve işte olmak üzere ‘çifte vardiya’ yapan çalışan bayan ve annelerin daha savunmasız kaldıklarını söyledi. Uysal, “Salgın sürecinde bayanların iş gücünden çıkma oranı erkeklerin iki katı, profesyonel iş hayatına dönmeleri son 30 yılın en düşük düzeyinde. ‘Büyük İstifa’ olarak isimlendirilen trende bakarsak, ABD’de Eylül 2021 prestijiyle yaklaşık 4,5 milyon Amerikalı işinden istifa etti. Birçok anne ‘Çocuklar mı yoksa iş mi?’ tercihini yapmak zorunda kaldı. Salgın devrinde her üç bayandan birinin işini bırakmayı yahut mesleklerinde ‘vites
küçültmeyi’ düşünmesi, yaşanan durumu net olarak ortaya koyuyor. Şirketler, çalışan bayanlar ve anneler üzerindeki olumsuz tesirleri telafi edecek tedbirler almadığı sürece, bayanlar omuzlarındaki orantısız yükü taşımaya devam edecekler” diye konuştu.
İş dünyasındaki bayan ve annelerin yarısı ağır çalışmaktan şikâyetçi
Curiocity araştırma şirketinin kurucusu Fulya Durmuş, çalışan bayanların ve annelerin yeni normalini ortaya koyan araştırmanın öne çıkan sonuçlarını paylaştı. Buna nazaran, konuttan çalıştığını belirten bayan ve annelerin yaklaşık yarısı iş günleri ve mesai saatlerinin dışında da çalıştığını belirtirken, tam vakitli ofise dönme konusunda bayanların 54’ü, annelerin ise 52’si tedirginlik hissettiğini söylüyor. Çalıştığı şirketin evden/uzaktan çalışma sistemini kalıcı hale getirmesini isteyen çalışan bayanların oranı 64 iken çalışan annelerde bu oran 62. Araştırmanın dikkat çeken sonuçlarından biri de, iş dünyasındaki bayan ve annelerin şirketlerinin salgın devrindeki tavrını yetersiz bulması ve bunun da şirkete olan bağlılığın azalmasına yol açması. Araştırmaya katılanlar, şirketlerinin bu süreçte ‘çalışan sıhhatine verdikleri önemi’ daha olumlu puanlasa da her üç bayan ve anneden biri, şirketine olan bağlılığının azaldığını belirtti.
İş arkadaşları ile toplumsallaşma özlendi
Evden çalışan bayan ve anneler salgınla birlikte toplumsal hayatın da azalması nedeniyle en çok ofiste iş arkadaşlarıyla toplumsallaşmayı özledi. Bayanların yüzde 51’i, çalışan annelerin ise yüzde 48’i iş arkadaşları ile ofiste toplumsallaşmayı özledikleri söyledi.
Çalışan annelerin yarısı mesleğinin annelik rolüne uyumlu olmadığını düşünüyor
Çalışan annelerin 63’ü çalışma hayatında karşılaştıkları en büyük zorluğun ağır çalışma temposu ve iş ve özel yaşam/aile istikrarını kurmak olduğunu belirtiyor. Bu sıralamayı 53 ile fırsat eşitsizliği takip ediyor. Meslek seçiminde “annelik rolüne uygun” kriteri koyan çalışan annelerin oranı 43 olurken, ‘Seçtiğiniz meslek neden annelik rolünüze uyumlu değil?’ sorusuna çalışan annelerin 54’ü “Çok fazla iş yüküm/sorumluluğum var” cevabını veriyor. Araştırmaya katılan çalışan annelerin yalnızca 54’ü anne olmanın mesleklerinde ilerlemede bir tesiri olmadığını düşünüyor.
Sorumluluk hâlâ bayanın omuzlarında
Salgın devrinde konut içindeki iş yükü ağırlaşan pek çok bayan, eşiyle sorumlulukları eşit biçimde paylaşamamaktan yakındı. Meslek.net’in Çalışan Bayan ve Anne araştırmasının sonuçları bu durumun devam ettiğini gösteriyor. Araştırmaya katılan çalışan annelerin 73’ü çocuklarının sorumluluğunu, 74’ü ise mesken işlerinin sorumluluğunu tek başlarına üstlendiklerini belirtiyor. Eşler annelere en çok market alışverişinde, çocuklarla oyun oynama konusunda ve yemek sofrasını toplamada yardımcı oluyor. Araştırmanın bir öteki çarpıcı sonucu da, çalışan anneler için çocukları kadar mesleklerinin de değerli olduğunu göstermesi oldu. Buna nazaran anneler vakitlerinin yüzde 40’ını çocukları, yüzde 29’unu ise meslekleri için ayırdıklarını lisana getirdi.
Yeniden iş hayatına dönmek her bayanın hakkı
Araştırmaya nazaran, çalışan annelerin 46’sı doğum müsaadesinden sonra birebir iş yerine dönüyor. Doğum müsaadesi sonrası tıpkı kesimde farklı bir iş yerinde işe başlayan annelerin oranı ise 22. Çalışan annelerin birden fazla kendi kendine yettiği, toplumsallaşabildiği ve inançta hissettiği için çalışma hayatıyla ilgili olumlu hisler içinde olsalar da birebir vakitte yorgun, vicdanen huzursuz ve mutsuz hissettiğini belirtiyor.
‘Kadınlar için yeni çalışma modellerinde iş fırsatları yaratmaya çalışıyoruz’
İş hayatına orta vermiş, üniversite mezunu, donanımlı bayanları iş gücüne tekrar kazandırmak için çalışmalar yürüten YenidenBiz Derneği’nin İdare Şurası Lideri Hasret Yeşildere de iş hayatına orta vermenin de yine işe başlamanın da her bayanın hakkı olduğuna işaret ederek, “Donanımlı iş bayanları annelik başta olmak üzere birtakım mecburî nedenlere çalışmaya orta veriyor ya da çalışmayı bırakıyor. Bu noktada kurumlara ve karar vericilere kıymetli vazifeler düşüyor. Örneğin doğum müsaadesi yalnızca bayanlara değil erkeklere de verilmeli. Dünyada birçok örneği var, Türkiye’de ise maalesef bu oran hâlâ çok az. Kurumların yapamayacakları boyutta düzenlemeler için devlet dayanağı gerekiyor. Ayrıyeten bugün çeşitlilik ve fırsat eşitliğinin olduğu yerde yaratıcılık ve inovasyon var demektir. Bu, şirketler açısından tıpkı vakitte ekonomik sürdürülebilirlik problemi. Bilhassa nitelikli ve eğitimli bayanlar üst idare takımlarında rol model olarak görebileceği bayanların yer aldığı şirketleri tercih ediyorlar. Dolayısı ile bu hususta kurumlara da değerli vazifeler düşüyor. YenidenBiz Derneği olarak nitelikli iş bayanlarını tekrar iş gücüne kazandırmak üzere, değişen dünya sistemiyle uyumlu yeni çalışma modellerinde iş fırsatları yaratmaya çalışıyoruz. Onlara eğitimler ve mentorluk dayanağı veriyoruz. Tüm şirketleri de bu hareketimize takviye vermeye çağırıyoruz” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
